Na de schok: informatie voor volwassenen
Betrokkenheid bij ingrijpende gebeurtenis
Je bent nooit echt voorbereid op een gebeurtenis die jouw leven op zijn kop kan zetten. Als zo’n gebeurtenis je niet meer loslaat dan blijkt de vanzelfsprekende veiligheid een illusie te zijn.
Zo’n gebeurtenis kan emotionele, lichamelijke, juridische en sociaalmaatschappelijke gevolgen hebben. Hieronder geven we weer waar je mee geconfronteerd kunt worden en wat je daar aan kunt doen.
Deze informatie is bedoeld voor iedereen die bij die gebeurtenis betrokken is.
Tijdens en vlak na de gebeurtenis
Op het moment zelf reageer je met een soort overlevingsmechanisme, op de automatische piloot, zonder erbij na te denken. Die automatische piloot zorgt ervoor dat je geen domme of gevaarlijke dingen doet. Je wordt in staat gesteld om de situatie zo goed mogelijk door te komen.
Het is heel normaal dat je je tijdens zo’n ingrijpende gebeurtenis gevoelsmatig afsluit. De manier waarop verschilt per persoon. De één voelt zich onwerkelijk en anders dan normaal. Een ander heeft de idee naar een film te kijken. Weer een ander voelt juist niets en staat verstijfd aan de grond genageld. Een enkeling raakt in paniek of kan zijn gevoelens van woede niet onderdrukken.
Na de eerste schok ontstaat ongeloof, verbijstering, angst, boosheid, verdriet. Deze reacties kunnen een tijdje duren. Bij de één duurt het een paar minuten, bij de ander een paar uur of zelfs een paar dagen.
Soms uit je deze gevoelens helemaal niet en blijf je als het ware bevroren in de toestand tijdens deze gebeurtenis. Dit zijn normale reacties en zijn nodig om met de gebeurtenis om te leren gaan.
Na de schokkende gebeurtenis
Stressreacties zijn bij iedereen verschillend en afhankelijk van bijvoorbeeld reeds bestaande gezondheidsklachten, de ernst en de duur van de gebeurtenis en reacties van anderen.
Herkennen van een of meerdere klachten
- Lichamelijke klachten zoals hoofd-, spier- of maagpijn, vermoeidheid of hartkloppingen
- Veel of weinig eten, roken, drinken of medicijngebruik
- Slapeloosheid, nachtmerries, bedplassen
- Veranderende reacties zoals ineens angstig, overbezorgd, teruggetrokken, agressief gedrag, huilen zonder aanleiding, gevoelens van eenzaamheid of neerslachtigheid
- Verminderde interesse in relaties, hobby’s en andere bezigheden
- Leerproblemen, concentratieproblemen
- Ontkenning van de gebeurtenis of hier juist actief mee bezig blijven, de plaats van de gebeurtenis vermijden of steeds weer opzoeken
- Momenten van de gebeurtenissen niet meer kunnen herinneren
- (Jezelf) verwijten maken
Dit zijn normale reacties op een ingrijpende gebeurtenis. Het is belangrijk dat je op een bepaald moment je dagelijkse ritme weer oppakt. Dit geeft je het gevoel dat je geleidelijk aan weer grip op je leven krijgt en dat geeft zelfvertrouwen.
De rol van de omgeving
Voor je omgeving is het belangrijk om te weten dat je prikkelbaarder kunt zijn en daardoor plotseling kwaad kunt worden. Als je omgeving hier op bedacht is, dan weten ze dat die kwaadheid wel gericht is op jouw directe omgeving maar dat je dat niet als zodanig bedoeld. Als je een andere culturele achtergrond hebt, ga je mogelijk op een andere manier om met verdriet. Laat dit ook aan je omgeving weten.
Voor het leren omgaan met een ingrijpende gebeurtenis en het integreren hiervan in je leven is het belangrijk dat je je veilig voelt en je verhaal kan vertellen als je dat wil. Het kan ook zijn dat je meer behoefte hebt aan ontspanning zoals sport. Vraag je omgeving om begrip en acceptatie voor emoties.
Professionele hulp
Veel mensen herstellen op eigen kracht en met hulp en begrip vanuit de eigen omgeving. De stressreacties nemen geleidelijk af en je houdt geen ernstige effecten over van zo’n gebeurtenis.
Helaas geldt dat niet voor iedereen. Als je je na enkele weken nog zorgen maakt over je reacties of als de gebeurtenis je op een negatieve manier blijft beïnvloeden, neem dan contact op met je huisarts. De huisarts kan je verwijzen naar geschikte hulpverlening.
Bron: GGD West-Brabant en GGD Hart voor Brabant
